Groep 8: een jaar van verandering

ROSMALEN - Groep 8 is een lesjaar vol verandering. Achtste groepers nemen afscheid van hun oude klas en maken zich klaar voor ‘de middelbare’. Dit jaar, echter, is er ook het een en ander veranderd voor de scholen zelf.

Door Suzanne Verkroost

De zogeheten doorstroomtoets - voorheen eindtoets - werd in februari afgenomen, ten opzichte van april en mei vorig jaar. Enkele dagen vóór het maken van de toets ontvingen de leerlingen al een voorlopig niveau-advies van hun school. Naar aanleiding van de toetsuitslag, die uiterlijk 15 maart bekend is gemaakt, kon het advies nog wel naar boven worden bijgesteld, maar niet naar beneden. Uiterlijk 24 maart ontvIngen de leerlingen hun definitieve advies.

Pas daarna, tussen 25 en 31 maart, vond gelijktijdig in het hele land de aanmelding bij middelbare scholen plaats.

Dat is een wezenlijk verschil met voorgaande jaren. De uitslag van de eindtoets volgde voorheen pas ná de aanmelding bij een middelbare school. Leerlingen konden daarna hun aanmelding nog wel wijzigen, maar in de praktijk gebeurde dit zelden; het kwam geregeld voor dat de voorkeursschool dan geen plek meer had.

Als de uitslag van de doorstroomtoets hoger blijkt dan het advies dat door de school is gegeven, dan zijn kindcentra verplicht om het advies naar boven bij te stellen, enkele uitzonderingen daargelaten. Gegevens van rijksoverheid laten zien dat 80% van de leerlingen met een naar boven bijgesteld advies na drie jaar nog steeds op datzelfde niveau zitten. Deze maatregelen zouden kansongelijkheid tegen moeten gaan.

Of het gewenste effect zo ook behaald wordt, moet in de praktijk nog blijken. Een snelle zoektocht op internet levert bijvoorbeeld een tal van commerciële bedrijven op die bijlescursussen aanbieden, speciaal ter voorbereiding op de doorstroomtoets. Dit zou kinderen uit een welvarender milieu een voorsprong kunnen geven op minder bedeelde leeftijdsgenoten.

Maarten Coppens, leerkracht van groep 8b van het Rosmalense kindcentrum de Hobbit, benoemt nog andere zorgen. Hij hoopt dat ouder en kind vooral niet te veel druk op de toets zullen leggen: ‘Ik heb de klas uitgelegd dat de toets vooral een plaatje geeft van wat de school al acht jaar lang heeft kunnen zien.’

De Hobbit werkt met een uitgebreide adviescommissie van leerkrachten uit groep 7 en 8, interne begeleiders en directie. Bovendien geven resultaten van CITO-toetsen uit eerdere schooljaren een langetermijnbeeld van de kennisontwikkeling.

Met de doorstroomtoets worden de cognitieve vaardigheden getest door middel van lees- en rekenopgaven. Hierdoor is het een concrete doch abstracte meting. Het advies van de leerkracht is gebaseerd op een persoonlijker kindbeeld. Op deze wijze vullen de twee adviesmethoden elkaar aan.

De leerlingen zelf blijven er over het algemeen vrij koeltjes onder. “De uitslag maakt me niet heel veel uit”, zegt één van de kinderen van groep 8b. “Het kan toch alleen maar hoger worden.” Anderen wachtten met meer spanning op de uitslag. “Ik ben wel een beetje zenuwachtig”, aldus een klasgenoot die hoopt op een hoger resultaat naar aanleiding van de testuitslag. “Ik zou graag naar de havo willen.”

Toch waren de meeste groep 8-leerlingen vooral bezig met hun middelbareschoolkeuze. De meesten weten al naar welke school ze willen, om uiteenlopende redenen. Bereikbaarheid is een belangrijke factor. “Ik heb geen zin om lang te fietsen.” Daarnaast geven kinderen met oudere broers of zussen veelal de voorkeur aan de school waar hun familie ook al naartoe gaat.

Voor anderen spelen speciale programma’s dan weer een belangrijke rol. “Ik kan goed Engels en het is handig omdat ik game-ontwerper wil worden”, zo zegt een leerling die resoluut kiest voor TTO: tweetalig onderwijs.

Daarnaast baseren veel kinderen hun keuze op zogeheten snuffelstages. Achtste groepers kunnen dan een dagje meelopen op een middelbare school om de sfeer te proeven. Voor velen blijft de beslissing ook zeker een gevoelskwestie: “Ik vond het leuk die dag. Ik voelde wel een klik met de school.”

De leerlingen zeggen vooral uit te kijken naar de brugklas. Dat ze wat gezonde spanning ervaren is niet nieuw. Deze fase is voor achtste groepers elk jaar weer bijzonder, en dát verandert dan weer niet.